www.seruven.org

İstanbul'da dikkatli gözler birkaç yıldır bu dört harfi sadece çizgi romanlarda değil duvarlardaki çıkartmalarda ve afişlerde de yakalıyor. Çizgi filmlerin süt ve kurabiyeyle iyi gittiğini bilen ama iş yaratmaya geldiğinde onu ciddiye alan bir grup genç 2002 yılında kurdukları topluluğu artık yeni nesle bırakmış durumda. Merak uyandıran hareketleri, kulaktan kulağa yayılan efsaneleri ile ÇRAK beş yaşında.

Arda (Sander), İTÜ Çizgi Roman ve Animasyon Kulübü başkanı bu konuda konuşmaya alışmış, Hürriyet'in İK eki onlarla bir röportaj yapmış bile, oysa ne popüler kültürün bir parçası onlar, ne de anaakım bir iş yapma hatta bu kişisel zevklerini bir işe dönüştürme çabasındalar.

Pekala, ÇRAK'ın sihri nerede?

Birinci sınıftayken Mimarlık Fakültesi'nden isimleri mühim değil birkaç arkadaş, Güneş (Direk), Emre (Kovankaya), Deniz (Gök), Yekta (Gürel), ben, genellikle Çukurcuma'daki evi paylaşan insanlar, bunu düşünüyorduk. Ben bol bol -genellikle İtalyan çizgi romanlarını okuyordum, Emre animasyonla uğraşıyordu, Deniz koleksiyoncuydu. Aklımızda çok büyük, özel bir proje yoktu. Sadece oluşan güzel çevreyi, sohbetleri resmiyete dökelim bir yandan da üniversitenin desteğini alarak kaynaklarından faydalanalım, gösterim yapalım, dedik. Kulüp olmak için aşılması gereken bürokratik engelleri; üye sayısı, tüzük meselelerini ben halletmeye çalıştım. Yönetim de bize oldukça yardımcı oldu.

Önümüzde herhangi bir örnek yoktu, yine de başka kulüplerden de bizi rahatsız eden, kemikleşmiş başkan/üye, eski/yeni kavramlarının bizim aramızda baştan beri yeri olmadı. İsteyen, bir fikirle gelip bir şey yapmak isteyen, o fikri alıp götürür, hayata geçirirdi.Neredeyse bir siyasi parti gibi çalışan kulüplerin hiyerarşik yapısının aksine, daha demokratik, özgürlükçü bir yapımız vardı bile denebilir; inisiyatif almak isteyen alırdı, herhangi bir üst kontrol mekanizması yoktu, herkesin her etkinliğe katılması beklenmezdi. Üzerinde konuşularak verilmiş kararlardan bahsetmiyoruz, kendiliğinden oldu herşey.

Ne çıktı ortaya?

Elli küsür gösterim yaptık, bazen salon dolup taşarken, bazen de animasyonları biz bize izledik. Stop motion, animasyon atölyeleri, illüstrasyon sergileri açtık. Yapmak isteyip de oldukça uğraş verdiğimiz ancak sonunu getiremediğimiz bir projemiz de oldu; Tema'nın ilköğretim öğrencilerine göstermek istediği bir bilinçlendirme filmi projesi için karakter oluşturduk, taslaklarını hazırladık, hikayeyi yazdık, çekim yöntemini belirledik, tüm filmin storyboardlarını kare kare hazırladık, ancak bu süreçte bize bir geri dönüş olmadığı, bir teslim tarihi verilmediği için proje askıda kaldı, biz de oldukça çalışmış olmamıza rağmen devamını getiremedik. Bitirilen güzel bir proje ise içinde bol bol çizim olan bir Taşkışla ajandasıydı. Arkadaşların, biz ajanda çıkaracağız, diyerek geldiği, bizim çok karışmadığımız bir projeydi.

Ne yazık ki sonradan aramıza katılan arkadaşların hepsi bu kadar bağımsız hareket edemiyor, yol gösteren biri olsun, etkinlik olsun, katılayım, diyor, süper bir üst-örgütlenme, her sene yapılan belirli şeyler arıyor insanlar. Ama öyle bir şey yok, o sene orada bulunan insanlar ne yaparsa, o oluyor; bir şey yapmazlarsa da hiçbir şey olmuyor. O yüzden o an orada bulunan insanların o ortamı sahiplenmelerine bağlı herşey. Biz sahiplendik, yürüttük. Bizden sonra, şimdilerde, bir şeyler yapılıyormuş galiba, ama olmazsa dağılabilir de, kötü bir şey değil, neden dağılmasın ki?

Nasıl oluyor da herkesin sizden haberi vardı?

Biz bir şekilde reklam yaparak kendimizi tanıtmaya, anaakım bir şeyler yapmaya çalışmadık, amatör ruhlu, bu işe hobi olarak bakan insanlardık, bu sayede ağızdan ağıza yayıldı herşey. Sohbet ediyor, iyi insan ilişkileri kuruyorduk, müthiş, büyük bir şey üretmemiş bile olsak, o organik ilişki insanları cezbediyor.

“Süt-Kurabiye” gibi...

Onun çıkış noktası çocukluğumuzdaki “sabah kuşağı çizgi filmleri” kavramını yeniden canlandırmaktı. Taşkışla bahar şenliğinde, sabah 9-12 arasında koridora minder atıp, süt ve kurabiye dağıtarak, duvara He-Man, Voltran, Thundercats gibi eski çizgi filmleri yansıttık; Clementine de aradık ama bulunmuyor ne yazık ki.

Olağan gösterimlerde de bazen süt ve kurabiye, bazen patlamış mısır dağıttık, bir şekilde avantgarde bir yaklaşım: niçin süt ve kurabiye, niçin sabah kuşağı çizgi filmleri? Bunlar da insanların bir şekilde bizden haberdar olmalarını sağladı.

Büyüdünüz, mezun oldunuz ve her şey bitti...

Ben hâlâ çizgi roman okuyorum, Martin Mystere, Conan hâlâ keyif veriyor bana. Bu projeye ekip olarak başlayıp, ekip olarak bitirdiğimiz için hiçbirimiz eskisi gibi devam etmiyor tabii ama aramızdan dünyada bir numara olan Gnomon Görsel Efekt Okulu'na devam etmek isteyen bir arkadaşımız vardı, bir yıl üzerinde çalıştığı portfolyosunu sunarak kabul edildi. Zafer bundan bir hayal gibi bahsederdi ama hepimizi şaşırtarak bunu başardı.

ÇRAK'ın oluşumunda üniversite-olgunlaşma kaygısı ve çocuk kalma karşıtlığının payı var mıydı?

Yapılan işlerin en çocukçası süt-kurabiyeydi, biz animasyonu çok ciddiye alırdık. Sayısı çok az olması dolayısıyla üç boyutlu bilgisayar modellemesi şeklinde üretilen animasyonları özellikle gösterirdik, toplamda altı uzun metrajlı film vardı. Bunun ve sabah kuşağının dışında hep yetişkinlere yönelik çizgi filmler gösterdik. Başından beri nostalji ya da çocukluğa bir öykünme yoktu işin içinde.

Hobi zaten, mutlu olduğun ve başka bir şey aramadığın eylem durumudur, biz de öyleydik, mutluyduk. Bu da aslında hangi yaşta yaparsan yap çocukça bir şey.

Bu yönden bakarsan, gelişimini tamamlamış, önlerindeki büyük geleceğin, birkaç sene içinde mezun olup dağılacaklarının bilincinde bir sürü insan bir araya gelip, çizgi film tartışır, yaratır, gösterirken, o kendilerini bekleyen gelecekten bir korkuları da vardır belki. Çocukluğun naifliğine, güzelliğine bir öykünme vardır, mutlaka vardır.

Röportaj: Sezgi Uygur